Witam po dÂługiej nieobecnoÂści - zakÂładam ten wÂątek, bo zawsze ciekawiÂły mnie pieniÂądze i monety, ktĂłre rabowali piraci na zdobywanych statkach.
Pierwsze fascynacje tym tematem zaczĂŞÂły siĂŞ, gdy czytaÂłem WyspĂŞ SkarbĂłw R.L. Sevensona (recenzja: http://www.piracivictory.pun.pl/viewtopic.php?id=85.

Na poczÂątek dwa cytaty z tej PowieÂści (ÂźrĂłdÂło: https://wolnelektury.pl/katalog/lektura … arbow.html



I. Cytat z fragmentu, gdy Jim Hawkins wraz matkÂą przeszukujÂą skrzyniĂŞ Billy Bons'a, przed atakiem na szynk "Admiral Benbow"
"Dotychczas oprócz srebra i drobiazgów nie znaleŸliœmy niczego, co by mog³o przedstawiaÌ jak¹œ wartoœÌ ....... ujrzeliœmy ostatnie przedmioty znajduj¹ce siê na dnie skrzyni: paczkê owiniêt¹ w ceratê i wygl¹daj¹c¹ na plik papierów oraz worek z p³ótna ¿aglowego, który przy poruszeniu odezwa³ siê brzêkiem z³ota.

— Poka¿ê tym Âłajdakom, Âże jestem uczciwÂą kobietÂą — oÂświadczyÂła matka. — OdbiorĂŞ swĂłj dÂług i ani grosza wiĂŞcej. Trzymaj sakiewkĂŞ pani Crossleyowej! — I zabraÂła siĂŞ do obliczania z worka kapitaĂąskiego sumy, ktĂłrÂą byÂł nam winien; przeliczone pieniÂądze przesypywaÂła do sakiewki trzymanej przez mnie.

By³o to zajêcie ¿mudne i uci¹¿liwe, gdy¿ pieni¹dze pochodzi³y z ró¿nych krajów i by³y rozmaitej wielkoœci: by³y tam i dublony, i luidory, gwinee, talary i nie wiem ju¿ jakie inne monety, wszystko zmieszane pospo³u. Na domiar z³ego gwinee, na których jedynie zna³a siê moja matka, spotyka³o siê prawie ¿e najrzadziej.

II. Cytat z fragmentu, gdy po pokonaniu piratĂłw, bohaterowie ÂładujÂą skarb na "HispaniolĂŞ", a Jim Hawkins przelicza i segreguje monety.



"...w ustronnym kÂącie, blado oÂświetlonym odbÂłyskami ognia, spostrzegÂłem wielkie kupy pieniĂŞdzy i czworoboczne sÂągi sztab zÂłota. To byÂł skarb Flinta, na ktĂłrego poszukiwanie przyjechaliÂśmy z tak daleka i ktĂłry zostaÂł okupiony Âżyciem siedemnastu ludzi z zaÂłogi „Hispanioli”. .... Ja, poniewaÂż nie nadawaÂłem siĂŞ bardzo do noszenia, miaÂłem przez dzieĂą caÂły zajĂŞcie w jaskini i wsypywaÂłem bitÂą monetĂŞ do workĂłw od sucharĂłw.
ByÂł to dziwny zbiĂłr, z ró¿norodnoÂści znakĂłw menniczych podobny do majÂątku Billa Bonesa, lecz wielokrotnie wiĂŞkszy i bardziej urozmaicony, tak Âże chyba nigdy w Âżyciu nie zaznaÂłem tyle przyjemnoÂści, co wĂłwczas przy sortowaniu tych pieniĂŞdzy. ZnajdowaÂły siĂŞ tu monety angielskie, francuskie, hiszpaĂąskie, portugalskie, dÂżordÂże i ludwiki, dublony i dwugwinee, luidory i cekiny, wizerunki wszystkich krĂłlĂłw europejskich z ostatniego stulecia, dziwaczne blaszki wschodnie, na ktĂłrych desenie wyglÂądaÂły jak poplÂątane sznurki lub strzĂŞpy pajĂŞczyny, monety okrÂągÂłe i kwadratowe, przedziurawione w Âśrodku, jak gdyby do noszenia ich na szyi — niemal wszystkie rodzaje monet, jakie tylko istniaÂły na Ziemi, mieÂściÂły siĂŞ w tym zbiorowisku. Co siĂŞ tyczy iloÂści, jestem przekonany, Âże byÂło ich tyle, co liÂści jesieniÂą, tak iÂż krzyÂże bolaÂły mnie od schylania siĂŞ, a palce od ciÂągÂłego przebierania.

Jak widaĂŚ nawet z powyÂższego, byÂło to  niezmierne zbiorowisko ró¿norodnych monet, ktĂłre fascynowaÂło zarĂłwno Jima jak i po latach mnie. PoniÂższe posty bĂŞdÂą nawiÂązywaÂły do tej fascynacji, moÂże dadzÂą takÂże obraz tej ró¿norodnoÂści wszystkim czytajÂącym te posty.

ps.
dla wyjaœnienia (pokrótce, w nastêpnych postach mo¿e nieco wiêcej o ró¿nych nomina³ach z³otych i srebrnych monet):
- dublon, to z³ota moneta o wartoœci dwu z³otych hiszpaùskich pistoli (w nastêpnych postach mo¿e nieco wiêcej o ró¿nych nomina³ach z³otych i srebrnych monet)
- luidor - francuska zÂłota moneta (fr. Louis d'or), rĂłwna hiszpaĂąskiemu pistolowi, do 1640 roku znana jako "zÂłote ĂŠcu" (do reformy monetarnej Ludwika XIII)
- gwinea, angielska zÂłota moneta rĂłwna 21 szylingom (funt miaÂł ich 20), bita przez Karola II, od 1663 r. ze zÂłota pozyskiwanego Afryce z obszaru Gwinei
- talar - nazwa ta zosta³a zaproponowana przez t³umacza, na okreœlenie u¿ywanej w angielskim oryginale powieœci monecie zwanej "piece of eight". By³a to srebrna moneta (zwana tak¿e czasami "monet¹ piratów") o wartoœci 8 hiszpaùskich srebrnych reali. Jej œrodkowo europejskim odpowiednikiem by³ w³aœnie srebrny talar. Najbardziej rozpowszechniona w epoce nowo¿ytnej moneta srebrna, u¿ywana praktycznie (np. z dodatkowym stemplem) na ca³ym œwiecie, od Ameryki po Chiny. W Stanach zjednoczonych do 1857 roku jako moneta obiegowa, zast¹piona póŸniej, odpowiadaj¹cym jej srebrnym amerykaùskim dolarem - st¹d te¿ inna nazwa tej monety jako "hiszpaùski dolar".
- dzordÂż - takÂże "wynalazek tÂłumacza", na okreÂślenie zÂłotych angielskich monet, na ktĂłrych widniaÂła podobizna krĂłla Jerzego Hannowerskiego
- ludwik - polska nazw luidora. W oryginale angielskim w tym miejscu tekstu wystĂŞpowaÂło sÂłowo "moidors", czyli moidory (port. moeda de ouro – dosÂł. „zÂłota moneta”) - moedore, zwane potocznie moidor'em wprowadziÂł do obiegu krĂłl Portugalii Jan IV Odnowiciel po 1640 r. gdy Portugalia odzyskaÂła niepodlegÂłoÂści w oparciu o zasoby zÂłota brazylijskiego.
- cekin (ang. sequin) - zÂłota moneta wÂłoska, ktĂłrej nazwa pochodzi od arabskiego sÂłowa "sikka" (tj. moneta bita w matrycy). W europie centralnej jej odpowiednikiem byÂł zÂłoty dukat, stÂąd teÂż nazywana byÂła "dukatem weneckim". Bardzo rozpowszechniony w Europie i na Âświecie, szczegĂłlnie w krajach arabskich i imperium ottomaĂąskim. StÂąd czĂŞsto zdobywana przez piratĂłw grasujÂących w basenie Oceanu Indyjskiego.