Pirat z listy 20 najbogatszych piratĂłw
(patrz cytowana na tym forum lista wg. magazynu Forbs: http://www.piracivictory.pun.pl/viewtopic.php?pid=183)

Na pocz¹tek, aby rozwin¹Ì temat zacytujê tu fragment artyku³u naukowego, omawianego ju¿ na tym forum Aleksandra Bartosiewicz - Charles Vane i z³ota era piractwa, £ódŸ,2016
(patrz http://www.piracivictory.pun.pl/viewtopic.php?pid=200)

ÂŻycie i piracka dziaÂłalnoœÌ Charlesa Vane’a

Na zÂłotÂą erĂŞ piractwa przypadÂła dziaÂłalnoœÌ Charlesa Vane’a (ok. 1680 – 29
marca 1721 r.), angielskiego pirata, ktĂłry na poczÂątku XVIII w. byÂł postrachem
karaibskich wĂłd, a wedÂług magazynu „Forbes” naleÂżaÂł do 20 najlepiej zarabiajÂących
piratĂłw epoki kolonialnej.

Niewiele wiadomo o jego przeszÂłoÂści. W Port Royal pojawiÂł siĂŞ najprawdopodobniej w czasie wojny o sukcesjĂŞ hiszpaĂąskÂą. Pojej zakoĂączeniu naleÂżaÂł do zaÂłogi byÂłego bukaniera, Henry’ego Jenningsa, ktĂłry
w lecie 1715 r. zostaÂł mianowany dowĂłdcÂą jednego z prywatnych okrĂŞtĂłw korsarskich
wchodzÂących w skÂład floty zgromadzonej przez Ăłwczesnego gubernatora
Jamajki, Archibalda Hamiltona. Kiedy w lipcu 1715 r. potĂŞÂżny sztorm rozbiÂł
u wybrzeÂży Florydy hiszpaĂąskÂą armadĂŞ zmierzajÂącÂą z Hawany do Hiszpanii,
w morzu zalegÂły Âłupy o wartoÂści tysiĂŞcy funtĂłw. Wtedy to Jennings, wykorzystujÂąc
swoje listy kaperskie, zaatakowa³ obozowisko hiszpaùskich rozbitków i przej¹³
skarb znacznej wartoÂści. Gdy gubernator Hamilton odmĂłwiÂł mu spieniĂŞÂżenia
ÂłupĂłw na swojej wyspie, Jennings i jego towarzysze zaÂłoÂżyli bazĂŞ w Nassau na
wyspie New Providence i przez trzy kolejne lata, do chwili przybycia nowego
gubernatora BahamĂłw, Woodesa Rogersa, Âżyli z pirackiego procederu. Po tym
czasie, w 1718 r., drogi Jenningsa i Vane’a siĂŞ rozeszÂły. O ile pierwszy skorzystaÂł
z amnestii ogÂłoszonej przez Rogersa, Charles Vane nie zamierzaÂł rezygnowaĂŚ
z wysokich ÂłupĂłw w zamian za obietnicĂŞ unikniĂŞcia szubienicy i postanowiÂł kontynuowaĂŚ
niezaleÂżnÂą karierĂŞ pirackÂą.

W lutym 1718 r. Vane zostaÂł zÂłapany przez dowĂłdcĂŞ HMS Phoenix Vincenta
Pearse’a. PoniewaÂż jednak juÂż wtedy na Bahamach kr¹¿yÂły pogÂłoski o moÂżliwym
uÂłaskawieniu, Vane zeÂłgaÂł, Âże wÂłaÂśnie zamierzaÂł dobrowolnie oddaĂŚ siĂŞ w rĂŞce
Pearse’a w zamian za krĂłlewskÂą ÂłaskĂŞ. DziĂŞki temu nie zostaÂł aresztowany
i wkrĂłtce potem triumfalnie powrĂłciÂł do Nassau, przejmujÂąc kontrolĂŞ nad pobliskÂą
zatokÂą i maÂłym fortem. Kiedy w lipcu 1718 r. okrĂŞty wojenne Rogersa stanĂŞÂły
u wejÂścia do portu, Vane nie miaÂł zatem wyjÂścia i musiaÂł stoczyĂŚ z nowo przybyÂłym
gubernatorem bitwĂŞ. PodpalajÂąc jeden ze zÂłupionych uprzednio statkĂłw,
skierowaÂł go na jednostki Rogersa, ostrzelaÂł zatokĂŞ i, korzystajÂąc z wywoÂłanego
zamieszania, znikn¹³ na swoim okrêcie w ciemnoœciach nocy.

WkrĂłtce po tych wydarzeniach Rogers mianowaÂł kapitana Benjamina Hornigolda
swoim zastĂŞpcÂą i wysÂłaÂł go w poÂścig za Vanem. We wrzeÂśniu tego samego
roku podobnie uczyniÂł gubernator Karoliny PoÂłudniowej, ktĂłry powierzyÂł zadanie
ujĂŞcia Vane’a i jego zaÂłogi puÂłkownikowi Williamowi Rhettowi. W miĂŞdzyczasie
wÂśrĂłd ludzi Charlesa nastÂąpiÂł rozÂłam, wywoÂłany brakiem zgody kapitana
na zÂłupienie mijanych statkĂłw handlowych. Po tym incydencie niejaki Yeats
z 15 ludÂźmi uciekÂł pod osÂłonÂą nocy dowodzonym przez siebie brygiem z czĂŞÂściÂą
zdobytego wczeÂśniej Âłupu.

W tej sytuacji jeszcze w paŸdzierniku 1718 r. Vane wyruszy³ do Pó³nocnej Karoliny
na spotkanie z Edwardem Teachem, lepiej znanym jako Czarnobrody. Obie
pirackie zaÂłogi urzÂądziÂły tygodniowÂą pijackÂą orgiĂŞ u wybrzeÂży wyspy mierzejowej
Ocracoke Island. Vane liczyÂł na to, Âże namĂłwi starego druha do wspĂłlnego
ataku na Nassau, lecz ten zdecydowanie odmĂłwiÂł. Wobec tego Vane poÂżeglowaÂł
w stronĂŞ Nowego Jorku, gdzie u wybrzeÂży Long Island zÂłupiÂł kilkanaÂście
okrĂŞtĂłw. JuÂż wtedy jego kwatermistrzem byÂł John Rackham, zwany Perkalowym
Jackiem, ktĂłry pod koniec listopada tego samego roku zastÂąpiÂł Vane’a na pozycji
kapitana.

W listopadzie 1718 r. Vane wydaÂł rozkaz ataku na fregatĂŞ, ktĂłra okazaÂła siĂŞ
francuskim okrêtem wojennym. W obliczu nieuchronnej przegranej kapitan podj¹³
decyzjĂŞ o przerwaniu walk i ucieczce. Nie spodobaÂło siĂŞ to czĂŞÂści z jego ludzi,
którzy chcieli kontynuowaÌ potyczkê i przej¹Ì francuski statek. Nastêpnego dnia
zaÂłoga oskarÂżyÂła Vane’a o tchĂłrzostwo i wybraÂła Rackhama na nowego kapitana.
Vane oraz 15 lojalnych mu ludzi przesiadÂło siĂŞ na maÂły slup, a dwie pirackie
zaÂłogi siĂŞ rozdzieliÂły.

PoczÂątkowo Charlesowi sprzyjaÂło szczĂŞÂście, zÂłupiÂł nawet kilka maÂłych jednostek
handlowych, ale w lutym 1719 r., w drodze do cieÂśniny Windward Passage
u wybrzeÂży Hondurasu wybuchÂł sztorm, a statek Vane’a zostaÂł wyrzucony na
brzeg niewielkiej bezludnej wyspy, gdzie Charles z jednym z ocalaÂłych towarzyszy
spĂŞdziÂł kilka miesiĂŞcy, oczekujÂąc na ratunek. Pierwszy statek, ktĂłry w koĂącu
przybyÂł na wyspĂŞ, naleÂżaÂł do byÂłego bukaniera, kapitana Holforda. Ten nie chciaÂł
jednak uratowaĂŚ starego znajomego, stwierdzajÂąc: „Charles, nie mogĂŞ ciĂŞ wpuÂściĂŚ
na pokÂład, chyba Âże jako wiĂŞÂźnia; zaczniesz spiskowaĂŚ z moimi ludÂźmi, walniesz
mnie w Âłeb i uciekniesz na moim statku by paraĂŚ siĂŞ dalej piractwem”. Obaj
rozbitkowie zostali uratowani dopiero pod koniec wrzeÂśnia. Na ich nieszczĂŞÂście
wkrĂłtce rozpoznano Vane’a, ktĂłry ze swoim kompanem trafiÂł do tymczasowego
aresztu, a nastĂŞpnie dowieziony zostaÂł do Port Royal i oddany w rĂŞce wÂładz
Jamajki.

Proces odbyÂł siĂŞ w Santiago de la Vega. Vane i jego towarzysz osÂądzeni zostali
za piractwo, zdradĂŞ stanu oraz rozboje na morzu. Wyrokiem z 22 marca 1721 r.
skazano ich na ÂśmierĂŚ przez powieszenie. Vane’a stracono 29 marca 1721 r. w Gallows
Point w Port Royal. Jego zwÂłoki umieszczone zostaÂły w specjalnej klatce
i wywieszone w Gun Key na widok publiczny jako przestroga dla innych piratĂłw.
Podobno Vane nie wezwaÂł Âżadnych ÂświadkĂłw obrony i umarÂł, nie wyraÂżajÂąc skruchy
za swoje czyny.